Cəbrayıl: İşğalın ağır yükü və azadlığın şanlı qələbəsi
Cəbrayıl: İşğalın ağır yükü və azadlığın şanlı qələbəsi
1993-cü ilin avqust ayında Ermənistan Silahlı Qüvvələri Cəbrayıl rayonunu işğal etdi. Cəbrayıl, Azərbaycanın digər əraziləri kimi, bu işğal zamanı böyük ziyan gördü. Rayonun yaşayış məntəqələri, infrastrukturu və tarixi abidələri ya zərər gördü, ya da tamamilə dağıdıldı. Əhali öz yurd-yuvalarından didərgin düşdü və məcburi köçkün vəziyyətinə düşərək Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində məskunlaşmağa vadar oldu. İşğal nəticəsində minlərlə ailə evlərini itirdi və Cəbrayıl illərlə erməni nəzarətində qaldı.
İşğalın baş verməsi Azərbaycanın təkcə ərazi bütövlüyünü pozmaqla qalmadı, həm də humanitar vəziyyətinə ağır zərbə vurdu. Azərbaycan dövləti beynəlxalq aləmdə bu işğalı dəfələrlə pislədi, lakin uzun müddət diplomatik danışıqlar nəticəsiz qaldı. Ermənistanın Cəbrayılda qurduğu hərbi mövqelər və məskunlaşma siyasəti isə Azərbaycanın səbr kasasını daşırmağa sövq etdi.
2020-ci ilin sentyabrında başlanan İkinci Qarabağ müharibəsi Azərbaycan xalqı üçün tarixi bir dönüm nöqtəsi oldu. Azərbaycan ordusu 44 günlük müharibə ərzində işğal altında olan əraziləri geri qaytarmaq üçün hərbi əməliyyatlara başladı. 4 oktyabr 2020-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Cəbrayıl şəhərini və bir çox kəndini erməni işğalından azad etdi. Bu tarixi hadisə Azərbaycan xalqı üçün qürur mənbəyi olmaqla yanaşı, Ermənistanın illərlə davam edən işğalına son qoymaq istiqamətində mühüm bir addım idi.
Azadlıq müharibəsi zamanı Azərbaycan ordusu yüksək peşəkarlıq və müasir hərbi texnologiyalardan istifadə edərək strateji mövqeləri ələ keçirdi. Prezident İlham Əliyev bu qələbəni elan edərək, Cəbrayılın azad olunmasının xalqın birliyi və əzmi nəticəsində mümkün olduğunu vurğuladı. Bu qələbə yalnız Cəbrayılın deyil, bütövlükdə Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpası yolunda önəmli mərhələ idi.
Cəbrayılın işğaldan azad olunması Azərbaycan dövlətinə bu ərazidə genişmiqyaslı bərpa və yenidənqurma işlərinə başlamaq imkanı verdi. Azərbaycan hökuməti işğaldan azad edilmiş bütün ərazilərdə olduğu kimi, Cəbrayılda da infrastruktur layihələri həyata keçirməyə başladı. Bu gün yeni yollar, məktəblər, xəstəxanalar və digər sosial obyektlərin inşası sürətlə davam etdirilir. Azadlıqdan sonra bu ərazilərə məcburi köçkünlərin geri qayıtması üçün şəraitin yaradılması əsas prioritetlərdən biridir. Bununla yanaşı, işğal zamanı ermənilər tərəfindən dağıdılmış tarixi və mədəni abidələrin bərpası da Azərbaycan üçün mühüm vəzifələrdən biridir. Cəbrayılın strateji mövqeyi və təbii resursları onun yenidən dirçəldilməsi prosesində xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.
Cəbrayılın işğal altına düşməsi və azad edilməsi Azərbaycan tarixində həm ağrılı, həm də qürur dolu bir səhifədir. Uzun illər ərzində erməni işğalı altında qalan Cəbrayılın azad olunması Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpası və xalqın birliyi ilə əldə olunan böyük qələbə kimi tarixə düşdü.
Rüstəmzadə Səkinə
“Pirallahi Tibb Mərkəzi” PHŞ, İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin əməkdaşı