Şuşa Bəyannaməsi: Azərbaycan-Türkiyə Strateji Tərəfdaşlığının Yeni Erası
15 iyun 2021-ci il tarixində Azərbaycan Respublikasının Şuşa şəhərində
Azərbaycan və Türkiyə arasında strateji əməkdaşlığın daha da dərinləşməsini təsbit edən
mühüm sənəd – Şuşa Bəyannaməsi imzalanmışdır. Bu bəyannamə, ikitərəfli
münasibətləri möhkəmləndirən, regional və qlobal təhlükəsizlik üçün əhəmiyyətli olan
bir sıra əsas maddələri özündə cəmləşdirir. Bəyannamədə nəzərdə tutulan əsas
məqamlara yaxından nəzər salaq.
İlk növbədə, müdafiə və təhlükəsizlik məsələsi. Bəyannamə, hər iki ölkənin ərazi
bütövlüyünün qorunmasını, milli təhlükəsizlik və müdafiə sahəsində əməkdaşlığı
gücləndirməyi nəzərdə tutur. Bu çərçivədə, qarşılıqlı hərbi təlimlərin keçirilməsi və
müdafiə sənayesi sahəsində birgə layihələrin həyata keçirilməsi planlaşdırılır. Bu isə
dosta da, düşmənə də bir mesajdır. Belə ki, artıq ölkəmiz tək deyil və bəzi dövlətlər
ölkəmiz və regionumuzla bağlı planlar qurarkən qardaş Türkiyə Cümhuriyyətini də
nəzərə almalıdır. Türkiyə, bölgədə güclü iqtisadiyyatı, hərbi potensialı və diplomatik
nüfuzu ilə seçilən bir dövlətdir. Azərbaycanın Türkiyə ilə strateji müttəfiqliyi, regional və
beynəlxalq məsələlərdə güclü mövqe təmin edir. Türkiyənin NATO üzvü olması və
beynəlxalq arenada mühüm rol oynaması, Azərbaycanın da təhlükəsizlik və diplomatiya
sahələrində mövqelərini gücləndirir. Bu müttəfiqlik, Azərbaycanın maraqlarının
müdafiəsi üçün mühüm bir platforma təmin edir.
Bəyannamədə ikinci olaraq, iqtisadi və ticarət əməkdaşlığı başlığı diqqət çəkir.
Bu, ticarət həcminin artırılması, sərmayələrin təşviqi və qarşılıqlı iqtisadi layihələrin
dəstəklənməsi kimi sahələri əhatə edir. Xüsusilə, enerji və nəqliyyat sektorlarında birgə
layihələrin həyata keçirilməsi böyük əhəmiyyət kəsb edir.
Növbəti olaraq mədəniyyət və təhsil: Bəyannamə mədəni və təhsil sahələrində də
əməkdaşlığı gücləndirməyi nəzərdə tutur. Bu çərçivədə, ortaq mədəniyyət və təhsil
layihələri, tələbə mübadiləsi və dil tədrisi kimi sahələrdə qarşılıqlı əməkdaşlıq
genişləndiriləcəkdir.
Yekun olaraq, infrastruktur və nəqliyyat məsələsi. İki ölkə arasında nəqliyyat və
logistik əməkdaşlığın gücləndirilməsi məqsədilə, infrastruktura sərmayə qoyuluşunun
artırılması və yeni nəqliyyat dəhlizlərinin yaradılması planlaşdırılır. Bu çərçivədə,
Zəngəzur dəhlizinin açılması xüsusi əhəmiyyət kəsb edir, bu da regionda ticarət və
nəqliyyat əlaqələrinin güclənməsinə töhfə verəcəkdir.
Ümumilikdə iki dövlətin münasibətlərinə yaxından nəzər saldıqda, məlum olur ki,
Azərbaycan və Türkiyə arasındakı münasibətlər, sıradan bir dövlətlərarası əlaqədən daha
çox qardaşlıq və dərin tarixi bağlılıqla xarakterizə olunur. Bu iki ölkənin bir-birinə olan
yaxınlığı tarixin, mədəniyyətin, dilin, dinin və milli maraqların harmoniyasından irəli
gəlir. Azərbaycan və Türkiyənin qardaşlıq münasibətləri əsrlərlə formalaşmış və hər iki
xalqın ortaq mənəvi və mədəni dəyərlərini əks etdirən bir əlaqə nümunəsidir. Bu əlaqələr,
hər iki ölkənin beynəlxalq arenada daha güclü mövqe tutmasına və regionda sülh və
sabitliyin təmin olunmasına xidmət edir. Azərbaycanın Türkiyə ilə olan strateji
müttəfiqliyi, regionda digər dövlətlərin də bu əməkdaşlığı nəzərə almasını zəruri edir və
hər iki ölkənin maraqlarının qorunmasına xidmət edir. Gələcəkdə, Azərbaycan və
Türkiyə arasında əməkdaşlıq daha da genişlənəcək və bu əlaqələr, hər iki xalqın ortaq
gələcəyini təmin edəcəkdir.
Ülkər Mirzəmətova
YAP Pirallahı rayon təşkilatının fəalı
