Bu ixtisasların məzunları gələcəkdə iş tapa bilməyəcək - SİYAHI
Gələcəkdə iş tapmaq çətin ola biləcək ixtisaslar sürətlə dəyişən texnoloji inkişaflar, iş bazarının tələbləri və iqtisadi şərtlərə bağlıdır.
Bunu təhsil məsələləri üzrə ekspert Kamran Əsədov bildirib.
O, dünyada və Azərbaycanda bir sıra ixtisasların gələcəkdə iş tapmaqda çətinlik çəkəcəyini bildirib. Ekspertin sözlərinə görə, sözügedən ixtisaslar filologiya, sosiologiya və sosial elmlər, sənətşünaslıq və incəsənət, politologiya və beynəlxalq münasibətlər, biologiya və təbiət elmləridir.
"Ədəbiyyat və filologiya ixtisasları üzrə məzunların iş imkanları, əsasən, təhsil və tərcümə sahələri ilə məhdudlaşır. Müəllimlik imkanları mövcud olsa da, bu sahədə artıq kifayət qədər mütəxəssis var. Rəqəmsal texnologiyaların inkişafı və süni intellektin tərcümə sahəsindəki istifadəsi də bu ixtisasın dəyərini azalda bilər. Bunun əsas səbəbləri rəqəmsal texnologiyaların tərcümə işlərinə təsiri, təhsil sektorunda artıq olan müəllim sayı və məhdud iş yerləri, iş bazarında bu ixtisasa olan tələbatın azalmasıdır.
Sosiologiya və digər sosial elmlər üzrə ixtisaslaşan məzunların iş tapmaqda çətinlik çəkə biləcəyi ehtimal olunur, çünki bu sahələrdə konkret iş imkanları nisbətən məhduddur və çox vaxt yalnız akademik və tədqiqat sahələrində iş yerləri mövcuddur. iqtisadi və sosial tədqiqatlara məhdud dövlət və ya özəl sektor maliyyəsi, sosial elmlər sahəsində məzunlar üçün az sayda akademik iş imkanları, qeyri-kommersiya təşkilatlarında və ya beynəlxalq təşkilatlarda yüksək rəqabət bunun əsas səbəblərindəndir.
Sənətşünaslıq və incəsənət sahələrində iş imkanları hər zaman məhdud olub və gələcəkdə də belə davam edəcək. Xüsusilə, mədəniyyət və incəsənət sahələrində dövlət dəstəyinin azalması və özəl sektorun marağının aşağı olması bu ixtisaslar üzrə iş tapmaq imkanlarını məhdudlaşdırır. Bunun səbəbləri əmək bazarında bu sahəyə olan tələbatın azalması, mədəniyyət və incəsənət sahələrində dövlət dəstəyinin az olması, bu sahədə işləmək üçün yüksək ixtisas və xüsusi bacarıqların tələb olunmasıdır.
Politologiya və beynəlxalq münasibətlər ixtisasları üzrə məzunlar üçün dövlət və beynəlxalq təşkilatlarda iş yerləri olsa da, rəqabət çox yüksəkdir və çox az sayda iş imkanı mövcuddur. Diplomatik sahədə işə qəbul prosesləri adətən çox mürəkkəbdir və ciddi tələblər irəli sürülür. Səbəblər rəqabətin çox yüksək olması və məhdud iş yerləri, xarici dillərə və spesifik sahə biliklərinə olan tələbin yüksək olması, özəl sektorda bu ixtisasa olan tələbatın aşağı olmasıdır.
Marketinq və reklam sahəsində rəqəmsal texnologiyaların inkişafı və süni intellektin tətbiqi ilə bir çox işlər avtomatlaşdırılır. Bu, marketinq və reklam sahələrindəki iş imkanlarının azalmasına səbəb ola bilər. Həmçinin, bu sahələrdə artıq çox sayda məzunun olması rəqabəti artırır. Səbəblər rəqəmsal marketinq texnologiyalarının və avtomatlaşdırmanın artması, reklam sahəsində işlərin rəqəmsal mühitə keçməsi və buna görə də iş yerlərinin azalması, marketinq sahəsində artıq çox sayda mütəxəssisin olması və rəqabətin artmasıdır.
Biologiya və təbiət elmləri üzrə ixtisaslaşan məzunlar üçün iş imkanları, adətən, akademik və ya tədqiqat sahələri ilə məhdudlaşır. Ancaq bu sahələrdə də rəqabət çox yüksəkdir və maliyyə dəstəyi məhduddur. Tətbiqi sahələrdə, məsələn, biotexnologiyada iş imkanları olsa da, burada da ciddi rəqabət mövcuddur. Səbəblər təbiət elmləri sahəsində iş imkanlarının məhdud olması və yüksək rəqabət, akademik və tədqiqat sahələrində maliyyə resurslarının çatışmazlığı, sürətlə inkişaf edən texnologiyaların və yeni sahələrin tələblərinə uyğunlaşmaq çətinliyidor.
Bu ixtisaslar üzrə iş tapmaqda çətinlik çəkmək ehtimalı yüksək olsa da, hər sahədə fərdi bacarıqlar, ixtisaslaşma və praktiki təcrübə önəmlidir. Gələcəkdə iş tapmaq perspektivləri üçün tələbələrin dəyişən iş bazarına uyğunlaşmaları, əlavə bacarıqlar öyrənmələri və müxtəlif sahələrdə təcrübə qazanmaları vacibdir. İş bazarının dinamikliyi və dəyişən tələblər səbəbindən hər bir məzunun çevik və adaptiv olması önəm kəsb edir", - ekspert vurğulayıb.
