Sənan Hüseynov: Rusiya ilə qurulan əməkdaşlıq bir daha Azərbaycanın Asiya məkanındakı güclü nüfuzundan xəbər verir
Bəli, hazırkı dövrdə, demək olar ki, dünyanın böyük əksəriyyəti Rusiyaya qarşıdır. Elə təsəvvür formalaşıb ki, beynəlxalq aləm nəhəng ölkəni parçalamağa hazırdır. Xüsusən, Rusiya–Ukrayna müharibəsi fonunda yaşananlar belə düşünməyə əsas verir. Mövcud situasiyada bəziləri V.Putinin Azərbaycana səfərini ölkəmizə ziyan vuracaq tendensiya kimi dəyərləndirirlər.
Ancaq bir məqamı unutmaq olmaz. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev belə düşüncə sahiblərindən qat-qat irəlidə olduğunu, hadisə və proseslərə münasibətdə rasional mövqe tutduğunu, düzgün qərarlar verdiyini həmişə sübuta yetirib. Deməli, Rusiyanın dövlət başçısının ölkəmizə gəlişinə münasibət heç də tam mənada dünyanın mürəkkəb siyasi təbəddülatlarına nəzərən qurulmamalıdır. Yəni ki, haqqında söz açdığımız gözlənilməzlik yox, Bakı və Moskva arasındakı əlaqələrin güclənən dinamikası əsas götürülməlidir. Həm də o nəzərə alınmalıdır ki, Azərbaycan öz siyasətini heç də dünyanın ümumi axarına, diktə edilən şərtlərə uyğun qurmur. Ölkəmizin müstəqil dəst-xəttini xarakterizə edən başlıca cəhət elə budur. Rəsmi Bakı regionda sülhün, təhlükəsizliyin möhkəmlənməsinə yönəlmiş konseptual baxışına sadiqdir. Mövcud kontekstdəki ən başlıca məqam qonşu ölkələrlə qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığın inkişafıdır. Bu trayektoriyada Rusiyanı Azərbaycan üçün böyük bazar kimi qəbul etmək zərurəti də var, ölkənin əsrlərdir Cənubi Qafqaza bağlılığı prioriteti üzərində dayanmaq da.
Deməli, diqqətə çatdıracağımız rəqəmlər heç kəsi təəccübləndirməməlidir. Azərbaycan – Rusiya əlaqələri dövlətlərin müstəqilliyi, ərazi bütövlüyü, bərabərhüquqluluq və bir-birinin daxili işlərinə müdaxilə etməmək prinsipləri əsasında qurulub və inkişaf edir. Bu, yaxın dostluq münasibətlərindən, dövlətlərarası dialoqun yüksək səviyyəsindən qaynaqlanır. Qeyd edək ki, 2024-cü ilin yanvar-iyul ayları ərzində Azərbaycanla Rusiya arasında ticarət dövriyyəsi 2 milyard 572,8 milyon dollar təşkil edib. Bu göstəricinin həcmi ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 5,2 faiz və ya 127,5 milyon dollar artıb. Həmçinin, hesabat dövründə Rusiyadan Azərbaycana ixrac 10,6 faiz artaraq 1 milyard 916,7 milyon dollara bərabər olub. Bu dövrdə Azərbaycanın qeyri-neft məhsulları ixrac etdiyi ölkələr arasında Rusiya birinci yerdə qərarlaşıb. Belə ki, cari ilin yanvar – iyul ayları ərzində Azərbaycandan Rusiyaya 641 milyon 87 min ABŞ dolları dəyərində qeyri-neft məhsulları ixrac edilib. Həmçinin, Azərbaycandan Rusiyaya əsasən meyvə-tərəvəz pomidor, kartof, alma, meşə fındığı, albalı, çiyələk, xurma və sair meyvə şirələri, ilkin formalı propilen sopolimerləri və başqa məhsullar ixrac edilib. Bundan başqa, 2024-cü ilin yanvariyul ayları ərzində Azərbaycanla Rusiya arasında ticarət dövriyyəsi ümumi ticarət dövriyyəsinin 9,57 faizinə bərabər olub. İki ölkə arasında iqtisadi əlaqələrin inkişafı baxımından onu da deyə bilərik ki, 2023-cü ilin nəticələrinə görə 2022-ci illə müqayisədə ticarət dövriyyəsi 17 faiz artaraq 4,5 milyard dollar səviyyəsinə yüksəlib. Bu mənada 2024-cü ildən daha yüksək nəticə gözlənilir. Sənaye, kənd təsərrüfatı, turizm və tranzit axını, yük daşımalarının həcminin artması proqnozlaşdırılır.
Xülasə, reallıq bundan ibarətdir ki, Rusiya hal-hazırda Asiya xalqlarının inkişaf və rifah siyasətinin fundamental inkişaf yoluna dəstək olan böyük bir dövlətdir. Və bu dövlətin rəhbəri olan Vladimir Putinin Azərbaycana etdiyi rəsmi səfər bir daha ölkəmizin etnosiyasi nüfuzundan xəbər verir. Bu nüfuzun müəllifi isə heç şəksiz ki, cənab İlham Əliyevdir.
Sənan Hüseynov – Nyu-York Elmlər Akademiyasının üzvü, ADNSU III kurs tələbəsi
