MEK “Məhəmməd Füzuli - 530” adlı məlumat bazasını təqdim edir
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Mərkəzi Elmi Kitabxanasında (MEK)
dahi Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Məhəmməd Füzulinin anadan olmasının 530 illiyii
münasibətilə elektron məlumat bazası yaradılıb.
Elektron məlumat bazası “Dahi Azərbaycan şairi Məhəmməd Füzulinin 530 illiyinin qeyd
edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2024-cü il 25 yanvar tarixli
Sərəncamından irəli gələn vəzifələrin icrası istiqamətində, AMEA-nın Tədbirlər planına
əsasən, “Füzuli günləri” layihəsi çərçivəsində hazırlanıb.
Bazada klassik irsimizə, ədəbiyyatımıza və onun nümayəndələrinə böyük diqqət və
qayğı göstərən Ümummilli Lider Heydər Əliyevin hakimiyyətinin birinci dövründə böyük
şairimiz Məhəmməd Füzulinin İraqda qəbrinin qorunması və məqbərəsinin tikilməsi ilə
bağlı işlər görməsi, beynəlxalq danışıqlar aparması, məsələni hər zaman diqqətdə
saxlaması öz əksini tapıb. Dahi şəxsiyyətin yenidən hakimiyyətə qayıtdıqdan sonra
Azərbaycanda olan mürəkkəb ictimai-tarixi dövrə təsadüf etməyinə baxmayaraq, böyük
mütəfəkkir Füzulinin 500 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında Fərman imzalandığı qeyd
edilərək fotoşəkillər əlavə olunub.
Həmçinin məlumat bazasına Məhəmməd Füzulinin həyat və yaradıcılığı haqqında
məlumatlar, vəfatının 400 illiyinə ithaf olunmuş film (rejissor Niyazi Bədəlov), Füzuli lirik
fəlsəfi ideyasının yüksək emosional tonda təcəssümünü tapdığı “Füzuli kantatası”
(bəstəkar Cahangir Cahangirov), "Leyli və Məcnun" faciəsinin motivləri əsasında Üzeyir
Hacıbəyovun 1907-ci ildə yazdığı Azərbaycan və Şərqin ilk operası olan “Leyli və
Məcnun” operasının afişi (1908), tədavülə buraxılmış 500-cü yubiley pul nişanı, poçt
markası və adını daşıyan heykəlin fotoşəkilləri və s. daxil edilib.
Əsərlərini üç dildə - Azərbaycan, ərəb və fars dillərində qələmə alan M.Füzulinin
“Hədiqətüs-süəda”, “Bəngü-Badə”, “Söhbətül-əsmar”, eləcə də 302 qəzəl və
rübailərindən ibarət və Azərbaycan dilində ən uzun əsəri olan “Divan”ı, o cümlədən
farsca yazdığı 327 beytdən və yeddi hissəli ibarət “Həft cam” məsnəvisi, “Rindu-zahid”
adlı nəsr əsəri, ərəbcə yazdığı “Mətləül-etiqad” fəlsəfi-teoloji traktatının və Füzuli
yaradıcılığının ayrı-ayrı məsələlərini, istiqamətlərini və motivlərini sistemli şəkildə tədqiq
edən elmi əsərlər bazada yer alıb.
Bunlardan “Məhəmməd Füzulinin üslubu və poetik dili” (Musa Adilov), “Füzuli” (Həmid
Araslı), “Məhəmməd Füzuli qəzəllərinin irfani şərhi” (Əsgər Şahi), “Azərbaycan
füzulişünaslığının təşəkkülü” (Gülşən Əliyeva), Klassik Azərbaycan Ədəbiyyatı
seriyasından “Məhəmməd Füzuli əsərləri”, “Füzuli xəlqiliyi” (Ayaz Vəfalı), “Füzuliyə
təxmislər” (Həkim Qəni), “Füzulidən Vaqifə qədər” (Nizami Cəfərov), “Mənim tanıdığım
Füzuli” (Hacı Ələmdar Mahir), “Özbək ədəbiyyatında Füzuli ənənələri” (Cənnət
Nağıyeva), “Füzuli və ingilis şərqşünaslığı” (Leyli Əliyeva), “Məhəmməd Füzulinin
Azərbaycan türk Divanı leksikası” (Sevinc Əliyeva (Ağayeva)), “Füzuli qəzəllərinə
təxmislər” (Nobəri Qara Əliyev), “Füzuli “Leyli Məcnun”unun islami mahiyyəti” (Vərağa
Almasov), “Dünyanın tanıdığı Füzuli” (Jalə Əliyeva), “Füzulinin ərəbcə poetik irsi”
(Ruhəngiz Cümşüdlü), “Füzuli düşüncə və ruhun poetikası” (Nəsib Göyüşov), “Füzulinin
ömür yolu” (Vəcihə Feyzullazadə), “Nur çeşməsi” (Əli Əsğər Şerdust), “Füzulinin farsca
divanı linqvo-poetik özəlliklər” (Şəfəq Əlibəyli), Məhəmməd Füzuli Seçilmiş əsərləri I, II,
III cild, “Leyli Məcnun” (rus, türk, ərəb, fars və b. dillərdə), “Газели Физули в
азербайджанской музыке” (Lalə Kazımova), “Физули: караван поэтических
жемчужин” (Həsən Quliyev), “Fuzuli muhiti, hayatı ve şahsiyeti” (Abdülkadir Karahan),
“Hadikatüs Süeda” (Şeyma Güngör), “Canını Cananına fəda edən Ozan” (Gülağ Öz -
Hayrettin İvgin), “Füzuli ve türkçe divanından seçmeler” (Hasibe Mazıoğlu), “Fuzuli”
(Cemil Yener) və başqa dəyərli nəşrləri qeyd etmək olar.
Qeyd edək ki, elektron məlumat bazasına daxil olan nəşrlər elektronlaşdırılıb. Elektron
kitablar müxtəlif elektron məlumat daşıyıcılarının, o cümlədən smartfonlarda,
tabletlərdə, kompüterlərin yaddaşında saxlanıla və ya birbaşa açılaraq oxuna bilər.
Mərkəzi Elmi Kitabxananın Sərgi salonunda “Məhəmməd Füzuli - 530” adlı ənənəvi
sərgi də təşkil edilib. Sərgi ilboyu davam edəcək.
