Ölkəmizin növbəti beynəlxalq təşəbbüsü
6 iyul 2024-cü il tarixində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Şuşa
şəhərində Türk Dövlətləri Təşkilatının Dövlət başçılarının qeyri-rəsmi Zirvə görüşündə çıxış
etdi. Bu çıxışda Türk ölkələri ilə əlaqələrin genişləndirilməsi və Türk dünyasının
gücləndirilməsi Azərbaycanın xarici siyasətinin prioritet istiqaməti olaraq vurğulandı. Əliyev
bildirdi ki, Azərbaycan hər zaman Türk dünyasının sıx birləşməsi, siyasi, iqtisadi və hərbi
qüdrətinin artması, qlobal arenada güc mərkəzinə çevrilməsi üçün səylər göstərmişdir.
Prezident İlham Əliyev Türk Dövlətləri Təşkilatının dünya miqyasında güc
mərkəzlərindən birinə çevrilməsinin vacibliyini qeyd edərək, üzv ölkələrin böyük coğrafi
ərazini əhatə etdiyini, müsbət demoqrafik dinamikaya malik olduğunu və hərbi potensialının
döyüş meydanlarında dəfələrlə sübut olunduğunu bildirdi. O, Türk dövlətlərinin zəngin təbii
resursları, müasir nəqliyyat infrastrukturu və zəngin mədəni irsinin böyük sərvət olduğunu
vurğuladı.
2020-ci il Vətən müharibəsindən və Şuşanın azad edilməsindən bəhs edən Prezident
İlham Əliyev, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü bərpa etməsinin və Şuşada keçirilən Zirvə
görüşünün rəmzi mənasını izah etdi. O, Şuşanın Azərbaycanın və regionun mədəni, ictimai-
siyasi həyatında mühüm mərkəzlərdən biri olduğunu, Ermənistanın 1992-ci ildə işğal etdiyi
Şuşanın azad edilməsinin Azərbaycan xalqının böyük arzusu olduğunu bildirdi. 2020-ci il
noyabrın 8-də Şuşanın azad edilməsi ilə İkinci Qarabağ müharibəsinin başa çatdığını və
Azərbaycanın hər il bu günü Zəfər Günü kimi qeyd etdiyini vurğuladı.
İlham Əliyev Şuşa şəhərinin 2021-ci ildə “Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı” elan
olunduğunu və 2022-ci ilin Azərbaycanda “Şuşa İli” elan edildiyini qeyd etdi. O, həmçinin
Şuşanın TÜRKSOY tərəfindən 2023-cü il üçün “Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı”,
ICESCO tərəfindən isə 2024-cü il üçün “İslam dünyasının mədəniyyət paytaxtı” elan edildiyini
bildirdi. Azərbaycan və Türkiyə arasındakı rəsmi müttəfiqliyin əsasını qoyan Şuşa
Bəyannaməsinin 2021-ci ildə Şuşada imzalandığını xatırlatdı.
Prezident Əliyev çıxışında Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda həyata keçirilən “Böyük
Qayıdış” Proqramı haqqında da məlumat verdi. Bu proqram çərçivəsində minlərlə keçmiş
məcburi köçkünün öz doğma yurdlarına qayıtdığını və bu ilin sonuna qədər 20 min insanın
azad edilmiş torpaqlara qayıdacağını bildirdi. O, həmçinin Türk dövlətlərinin rəhbərlərinin
azad edilmiş torpaqlara səfərlərinin qardaşlıq həmrəyliyinin təzahürü olduğunu qeyd etdi.
Prezident İlham Əliyev Türk Dövlətləri Təşkilatının cari büdcəsi və strukturunun nəzərdə
tutulan hədəflərin reallaşdırılması üçün yetərli olmadığını və Azərbaycan tərəfindən Katibliyin
hesabına 2 milyon ABŞ dolları məbləğində vəsait köçürüldüyünü bildirdi. O, Şərq-Qərb
nəqliyyat dəhlizinin genişləndirilməsinin prioritet məsələlərdən biri olduğunu vurğuladı və
Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolunun illik yükaşırma qabiliyyətinin artırılmasından danışdı. İlham
Əliyev çıxışında iqtisadi əlaqələrin daha da dərinləşdirilməsi üçün bu ilin may ayında
İstanbulda keçirilən Türk İnvestisiya Fondunun təsis iclasının önəmindən bəhs etdi. O, enerji
sahəsində strateji tərəfdaşlığın və bərpaolunan enerji sahəsində əməkdaşlığın əhəmiyyətini
vurğuladı.
Azərbaycanın bu il COP29 konfransına ev sahibliyi edəcəyini qeyd edən Prezident
İlham Əliyev, bu tədbirin beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən ölkəyə olan böyük etimadın bariz
nümunəsi olduğunu bildirdi. O, COP29-a sədrlik və tədbirin Bakıda keçirilməsi çərçivəsində
Azərbaycanın inkişaf etmiş və inkişaf etməkdə olan ölkələr arasında həmrəyliyin
gücləndirilməsi üçün səylərini davam etdirəcəyini vurğuladı. Prezident İlham Əliyev çıxışının
sonunda imzalanacaq Qarabağ Bəyannaməsinin və qəbul ediləcək qərarların Türk
dünyasının həmrəyliyini və Türk Dövlətləri Təşkilatının beynəlxalq nüfuzunu gücləndirəcəyinə
inandığını ifadə etdi.
Görüş zamanı digər dövlət və hökumət başçıları da çıxış etdilər. Qazaxıstan Prezidenti
Kasım-Jomart Tokayev, Azərbaycan ilə Ermənistan arasında sülhün bərqərar olması
istiqamətində atılan addımları xüsusi vurğuladı və Türk dünyası ilə iqlim məsələləri üzrə
əməkdaşlığı gücləndirməyə hazır olduğunu bildirdi. Qırğızıstan Prezidenti Sadır Japarov isə
Azərbaycanın COP29-a uğurla sədrlik edəcəyinə əmin olduğunu və bərpaolunan enerji
sahəsində əməkdaşlıqda maraqlı olduqlarını vurğuladı. Özbəkistan Prezidenti Şavkat
Mirziyoyev Azərbaycanın Qarabağda apardığı quruculuq işlərini təriflədi və Türk Dövlətləri
Təşkilatına üzv olduqlarını xatırlatdı. Türkiyə vitse-prezidenti Cevdet Yılmaz isə Şuşada
olmağın böyük məmnunluq doğurduğunu və Azərbaycanın 44 günlük Vətən müharibəsində
qazandığı Zəfərin bölgədə sülh və sabitlik üçün tarixi bir fürsət yaratdığını vurğuladı. O,
həmçinin Azərbaycanın COP29-a ev sahibliyi etməsinin əhəmiyyətini qeyd etdi.
Beləliklə, İlham Əliyevin çıxışı Türk Dövlətləri Təşkilatının gücləndirilməsi və Türk
dünyasının birliyinin möhkəmləndirilməsi üçün vacib mesajlar verdi. Şuşada keçirilən bu Zirvə
görüşü Türk dövlətləri arasında əməkdaşlığın dərinləşdirilməsinə mühüm töhfə olacaqdır.
Haşımova Mətanət ,
Xəzər rayonu, R.Qasımov adına 216 nömrəli tam orta məktəbin müəllimi