Şuşada Türk Dövlətləri Təşkilatının Zirvə görüşündən yadda qalan məqamlar
Bildiyimiz kimi, iyulun 6-da Şuşada Türk Dövlətləri Təşkilatının Dövlət başçılarının qeyri-
rəsmi Zirvə görüşü keçirilib. Görüşdə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev,
Özbəkistan Respublikasının Prezidenti Şavkat Mirziyoyev, Qırğız Respublikasının Prezidenti
Sadır Japarov, Qazaxıstan Respublikasının Prezidenti Kasım-Jomart Tokayev, Macarıstanın
Baş naziri Viktor Orban, Türkiyə Respublikasının vitse-prezidenti Cevdet Yılmaz, Şimali Kipr
Türk Cümhuriyyətinin Prezidenti Ersin Tatar, Türk Dövlətləri Təşkilatının Baş katibi Kubanıçbek
Ömüralıyev iştirak ediblər.
Prezident İlham Əliyev Zirvə görüşündə iştirak edən dövlət və hökumət başçılarını qarşıladı
və Zirvə görüşünün keçirilməsi ilə bağlı təşəbbüsü dəstəklədikləri və dəvəti qəbul edərək Şuşa
şəhərinə gəldikləri üçün təşəkkür etdi. İlk olaraq bildirdi ki, Türk ölkələri ilə əlaqələrin
genişləndirilməsi, Türk dünyasının və Türk Dövlətləri Təşkilatının gücləndirilməsi Azərbaycanın
xarici siyasətinin prioritet istiqamətidir. Azərbaycan həmişə Türk dünyasının sıx birləşməsi, onun
siyasi, iqtisadi və hərbi qüdrətinin artması, qlobal arenada güc mərkəzinə çevrilməsi naminə
səylər göstərmişdir.
Ölkə başçısı, bizim böyük coğrafi məkanı əhatə etdiyimizi vurğulayaraq ,üzv ölkələrdə də
müsbət demoqrafik dinamika müşahidə olunduğunu, həmçinin hərbi potensialımızın döyüş
meydanlarında özünü dəfələrlə göstərdiyini söylədi. Əlavə etdi ki, zəngin təbii resurslarımız,
onların nəqli üçün müasir infrastruktur, Mərkəzi Asiyanı, Qafqazı Aralıq və Qara dəniz limanları
ilə birləşdirən nəqliyyat dəhlizləri, zəngin və qədim tariximiz, mədəniyyətimiz bizim böyük
sərvətimizdir. Xalqlarımızın ənənəvi dəyərlərə sadiqliyi və eyni etnik köklərə malik olmaları
ölkələrimizi sıx birləşdirir. XXI əsr Türk dünyasının inkişafı əsri olmalıdır. Keçən ilin sentyabrın
20-də Azərbaycanın öz ərazi bütövlüyünü və suverenliyini tam bərpa edəndən sonra Şuşada
keçirilən bu Zirvə görüşünün rəmzi məna daşıdığını və Qarabağın tacı Şuşa şəhərinin həmişə
Azərbaycanın və regionun mədəni, ictimai-siyasi həyatının mühüm mərkəzlərindən biri olduğunu
vurğuladı.
Prezidentimiz Şuşanın 1992-ci ilin mayında Ermənistan tərəfindən işğal edilməsinin
Azərbaycan xalqının böyük faciəsi olduğunu, lakin bu işğalla heç vaxt barışmadığını, həmişə
Şuşaya və işğal altında olan digər ərazilərimizə qayıtmaq arzusu ilə yaşayıb və buna nail
olduğunu xatırlatdı. 2020-ci ildə 44 günlük Vətən müharibəsi zamanı Azərbaycan Ordusunun
döyüş meydanında 300-dən çox şəhər və kəndi Ermənistanın təxminən 30 il davam edən
işğalından azad etdiyini söyləyən İlham Əliyev 2020-ci il noyabrın 8-də Şuşanın işğaldan azad
edilməsindən sonra Ermənistanın kapitulyasiya aktına imza atmağa məcbur olduğunu və
beləliklə, İkinci Qarabağ müharibəsinin başa çatdığını və hər ilin noyabrın 8-inin Azərbaycanda
Zəfər Günü kimi qeyd edildiyini söylədi.
Ali Baş Komandanımız qeyd etdi ki, Sərəncamla 2021-ci ildə Şuşa şəhəri “Azərbaycanın
mədəniyyət paytaxtı” elan olundu. Qarabağ xanı Pənahəli xan tərəfindən Şuşanın təməlinin
qoyulmasının 270-ci ildönümü ilə əlaqədar 2022-ci il Azərbaycanda “Şuşa İli” elan edilmişdir.
TÜRKSOY tərəfindən Şuşa şəhəri 2023-cü il üçün “Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı”,
ICESCO tərəfindən isə 2024-cü il üçün “İslam dünyasının mədəniyyət paytaxtı” elan
olunmuşdur. Rəcəb Tayyib Ərdoğan ilə Azərbaycan və Türkiyənin rəsmi müttəfiqliyinin əsasını
qoyan Şuşa Bəyannaməsi də 2021-ci ildə məhz Şuşada imzalanmışdır. Qarabağ və Şərqi
Zəngəzurda “Böyük Qayıdış” Proqramının icra olunduğunu bildirən ölkə başçısı Ermənistanın
işğal dövründə bu ərazilərdə bütün şəhər və kəndləri yerlə-yeksan etdiyini, indi isə bu torpaqlara
həyatın qayıtdığını nəzərə çatdırdı. O bildirdi ki, "Böyük Qayıdış” Proqramının icrası çərçivəsində
bu günə qədər 8 minə yaxın keçmiş məcburi köçkün Laçın, Füzuli, Şuşa, Xocalı şəhərlərinə və
dörd kəndə qayıdıb. Bu ilin sonuna qədər 20 min insan azad edilmiş torpaqlara qayıdacaq. Türk
dövlətlərinin rəhbərlərinin azad edilmiş torpaqlara səfərləri isə qardaşlıq həmrəyliyinin
təzahürüdür. Türkiyə Prezidenti Şuşa, Füzuli, Zəngilan və Cəbrayıla, Özbəkistan və Qazaxıstan
prezidentləri Şuşa və Füzuliyə, Qırğızıstan Prezidenti Füzuli və Ağdama səfərlər etmişlər.
Türk Dövlətləri Təşkilatının cari büdcəsi və strukturu bizim birlikdə nəzərdə tutduğumuz
hədəflərin reallaşdırılması üçün yetərli olmadığından Azərbaycanın bu günlərdə Katibliyin
hesabına 2 milyon ABŞ dolları məbləğində vəsait köçürtmüşdür. Xəzər dənizində 50-dən çox
ticarət gəmisi olan Azərbaycan Türk dövlətləri üçün önəmli tranzit xidmətləri göstərdiyini, artan
yükdaşımalarını nəzərə alaraq, hazırda Bakı gəmiqayırma zavodunda 6 gəmi inşa edildiyini,
gələn il ölkəmizin 9-cu Beynəlxalq Hava Limanı Laçında istismara veriləcəyini, Ələt Beynəlxalq
Ticarət Limanının yükötürmə qabiliyyəti 15 milyon tondan 25 milyon tona qədər
genişləndiriləcəyini də görüşdə qeyd olundu. Ölkə başçısı nəzərə çatdırdı ki, bu ilin may ayında
İstanbulda Türk İnvestisiya Fondunun təsis iclasının keçirilməsi iqtisadi əlaqələrimizin daha da
dərinləşməsinə xidmət edən növbəti uğurlu addımdır. İnanıram ki, Fond vasitəsilə bir çox
sahələrdə birgə layihələrə sərmayə qoyulacaqdır. Enerji sahəsində strateji tərəfdaşlığımız, o
cümlədən bərpaolunan enerji və enerji səmərəliliyi sahəsində əməkdaşlığımız çox
əhəmiyyətlidir. Xəzər dənizi vasitəsilə Azərbaycan ərazisindən Avropa və Asiya arasında fiber-
optik telekommunikasiya marşrutu yaratmaq məqsədi daşıyan “Rəqəmsal İpək Yolu” layihəsi də
mühüm təşəbbüslərdən biridir.
Cənab prezident Bu il Azərbaycanın COP29 konfransına ev sahibliyi edəcəyini xatırladaraq
qonaqları COP29-a dəvət etdi. COP29-a sədrliyin və bu tədbirin Bakıda keçirilməsinin
beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən ölkəmizə olan böyük etimadın bariz nümunəsi olduğunu
söylədi və 200-ə yaxın ölkənin bizim namizədliyimizi yekdilliklə dəstəklədiyini bildirdi. Həmçinin
söylədi ki, Azərbaycan Qoşulmama Hərəkatında 4 il sədrliyi dövründə əldə etdiyi təcrübədən
istifadə edərək inkişaf etmiş və inkişaf etməkdə olan ölkələr arasında həmrəyliyin
gücləndirilməsi, konsensusa nail olunması üçün səylərini əsirgəməyəcək.
Çıxışının sonunda İlham Əliyev imzalayanacaq Qarabağ Bəyannaməsi və qəbul edilən
qərarların Türk dünyasının həmrəyliyini və eyni zamanda, Türk Dövlətləri Təşkilatının beynəlxalq
nüfuzunu daha da gücləndirəcəyini söyləyərək nitqini yekunlaşdırdı.
Əlisoy Nərgiz
Xəzər rayonu, 119 nömrəli tam orta məktəbin müəllimi